Wizyta u psychologa, zwłaszcza ta pierwsza, może być źródłem niepokoju i obaw u osoby, która się na nią wybiera. Wynikać to może z wielu stereotypów lub na pierwszy rzut oka zawiłych formalności i działań, które należy podjąć, aby się na nią dostać.
Skierowanie. Czy jest ono potrzebne?
Konsultacja psychologiczna w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia wymaga skierowania. Można je uzyskać w państwowej placówce np. od lekarza rodzinnego lub psychiatry. Prywatna wizyta u psychologa/psycholożki nie wymaga skierowania, jednak za taką wizytę należy zapłacić.
W wielu miastach działają placówki psychologiczno-pedagogiczne oferujące młodym, uczącym się osobom darmowe konsultacje psychologiczne, terapie grupowe oraz indywidualne, a także warsztaty dla dzieci i rodziców. Do takich miejsc zwykle nie jest potrzebne skierowanie. Jedną z nich jest działające w Warszawie Stowarzyszenie ASLAN przy ulicy Nowolipie 17.
Psychologia? Psychiatria? Czym to się różni?
Psycholog/psycholożka jest osobą, która ukończyła studia magisterskie na kierunku psychologia. Zazwyczaj pracując w poradni/przychodni/oddziale jest w trakcie lub ma ukończony kurs psychoterapii bądź studia podyplomowe. Taka osoba zajmuje się problemami natury psychologicznej, diagnozuje trudności – nie jest jednak lekarzem i nie ma wykształcenia medycznego. Z tego względu nie może np. wypisywać recept. Tym zajmuje się psychiatra – osoba, która ukończyła medycynę i specjalizację psychiatryczną. Psychiatra nie prowadzi terapii/konsultacji/poradnictwa psychologicznego. Zajmuje się leczeniem i diagnozą zaburzeń psychicznych od strony biologicznej (między innymi dobór odpowiednich leków, kierowanie na badania krwi). Zdarza się, że osoba, która jest psychiatrą, może być zarówno psychologiem/psycholożką bądź psychoterapeutą.
Co, jeśli mam poniżej 18 lat?
Jeśli jesteś osobą niepełnoletnią, to w świetle polskiego prawa musisz mieć zgodę prawnego opiekuna na wizytę u psychologa/psycholożki. Opiekun/ka nie będzie jednak miał/a wglądu w omawiane przez Ciebie problemy, nie może też wejść z Tobą do gabinetu, jeśli nie wyrazisz na to zgody. Psycholog/psycholożka powinien/powinna przestrzegać tajemnicy i nie ujawniać treści Waszych spotkań. Możesz być spokojny/a – tematy trudności szkolnych, rówieśniczych, konfliktów z rodzicami bądź osobistych dylematów zostaną między Tobą a osobą pomagającą. Wyjątek stanowi jedynie moment, w którym zagraża ci niebezpieczeństwo lub zostało ujawnione popełnienie czynu zabronionego prawnie (np. przemoc). Wtedy psycholog/psycholożka może podjąć decyzję o poinformowaniu opiekunów o zaistniałej sytuacji.
Jeśli Twój opiekun prawny nie wyrazi zgody na wizytę, możesz skorzystać z pomocy psychologa/psycholożki w szkole.
Strach przed oceną
Negatywna ocena czy lekceważenie problemów to coś, czego zapewne każdy chciałby uniknąć. Z tego powodu rodzą się w głowach wielu osób pytania: „Co, jeśli psycholog będzie mnie źle oceniał? Co, jeśli pomyśli o mnie coś złego? Co, jeśli uzna, że może problemy są nieważne i niepotrzebnie tutaj jestem?”. Pomimo że obawy mogą być spore i wydawać się całkiem realne – nie ma powodu do strachu. Psycholog/psycholożka jest kimś, czyim zadaniem jest pomoc w rozwiązywaniu problemów, a nie ocenianie, moralizowanie czy umniejszanie trudności, niezależnie od tego, czego dotyczą. Jeśli to, co przeżywasz, jest dla Ciebie kłopotliwe lub trudne – nikt nie powinien próbować Cię przekonać do tego, że są to błahostki!
Kiedy należy iść do psychologa/psycholożki?
Jeśli odnosisz wrażenie, że Twoje problemy utrudniają Ci funkcjonowanie na co dzień i czujesz się zagubiony lub zagubiona, to warto przemyśleć wizytę u psychologa/psycholożki. Każdy i każda odczuwa swoje problemy subiektywnie i ta sama sytuacja może mieć odmienne znaczenie dla dwóch rożnych osób. Korzystanie z pomocy psychologicznej nie jest oznaką słabości, wręcz przeciwnie – świadczy o gotowości do zmierzenia się z przeszkodami!
Problemy, z którymi często zmagają się młode osoby, to:
- zaburzenia odżywiania,
- zaburzenia osobowości,
- trudności szkolne,
- zaburzenia adaptacyjne,
- kryzysy rozwojowe (normatywne),
- depresja i dystymia,
- zaburzenia lękowe.
Jeżeli czujesz, że któreś z wyżej wymienionych zjawisk może dotyczyć Ciebie – spróbuj poszukać pomocy.
Jak wygląda wizyta?
Konsultacja psychologiczna trwa zazwyczaj około 50 minut w odpowiednio dostosowanym pomieszczeniu. Gabinet psychologiczny nie przypomina gabinetu lekarskiego – są tam odpowiednio ustawione, wygodne krzesła i brak przyrządów medycznych. Podczas pierwszych wizyt psycholog/psycholożka może zdecydować o przeprowadzeniu odpowiednich testów, aby lepiej móc określić Twój problem i jego źródło. Nie jest to jednak koniecznie w każdym przypadku – o tym decyduje osoba prowadząca spotkanie.
Mając 16 lat wiedziałam, że nie jestem w najlepszym stanie. Miałam depresję, przez co także miałam duże huśtawki nastroju. Rodzice uważali, że to po prostu taki wiek. Nie zauważyli wtedy nic, dlatego czekałam aż skończę 18 lat i pójdę sama na terapię bez ich zgody. Nie było to też dobre wyjście, bo jednak depresja się pogłębiła, ale wreszcie jako pełnoletnia osoba poszłam do doktora Dariusza Rudasia i bardzo mi on pomógł. Moja terapia trwa już rok, ale jest ze mną coraz lepiej.