Zespół zakodowanych reakcji seksualnych
Definicja zespołu zakodowanych reakcji seksualnych została sformułowana przez prof. Kazimierza Imielińskiego w 1974 roku.

Na czym to polega?
W okresie dojrzewania wyodrębniają się silne skojarzenia o charakterze seksualnym. Ponieważ są to pierwsze doznania, tworzą one pewnego rodzaju kod reakcji seksualnych (wzorzec reakcji seksualnych). Im silniejsze napięcie emocjonalne tym szybciej dochodzi do kodowania określonych uwarunkowań. Przykładem takiego kodu mogą być powtarzane podczas masturbacji utrwalane reakcje i odczucia (bodźce). Bodźce mogą mieć charakter cielesny lub wyobrażeniowy.

Bodźce cielesne:
– uprawianie masturbacji w pośpiechu – prowadzić może do mechanicznego rozładowania napięcia seksualnego, a nie do zaspokojenia potrzeb seksualnych,
– zaciskanie ud i praca mięśni (dziewczęta) – prowadzić może do braku satysfakcji seksualnej (orgazmu) w układzie partnerskim,
– silny ucisk prącia podczas masturbacji (chłopcy) – prowadzić może do braku satysfakcji seksualnej (orgazmu) w układzie partnerskim, ścianki pochwy nie dostarczają tylu wrażeń zmysłowych odbieranych na powierzchni prącia,
– określona pozycja, np. leżenie zawsze na tym samym boku,
– dodatkowe bodźce, np. drażnienie okolic odbytu, stymulacja stref erogennych strumieniem wody w celu osiagnięcia orgazmu.

Bodźce wyobrażeniowe:
– fantazje erotyczne bez których niemożliwe jest osiągnięcie orgazmu podczas kontaktów z partnerem.

Następstwa
W przypadku braku bodźca maleje pożądanie, a reakcje seksualne mają miejsce tylko wtedy, gdy postępuje się wyłącznie zgodnie z nabytym kodem, schematem działania. Mimo doświadczenia partnera/ki oraz pełnej sprawności pogłębia się niezaspokojenie seksualne, przygnębienie prowadzące do konfliktów partnerskich czy rozpadu związku. Miejsce może mieć także oziębłość w podejmowaniu kontaktów seksualnych oraz zaburzenia seksualne.

Leczenie
Największą skutecznością w leczeniu zespołu zakodowanych reakcji seksualnych jest terapia prowadzona przez seksuologa. Wspólna praca prowadzi do zmiany nabytych uwarunkowań.

Nie można powiedzieć, że zaniechanie masturbacji jest rozwiązaniem problemu jakim jest zespół zakodowanych reakcji seksualnych. Należy pamiętać, że aktywność masturbacyjna powinna być podejmowana w celu rozładowania skumulowanego napięcia seksualnego, a nie, jak często sądzi się, do zaspokojenia potrzeb przyjemności i odrężenia seksualnego. Trzeba pamiętać, że doświadczenia seksualne w okresie dojrzewania mogą stać się źródłem problemów w późniejszym życiu. Uzależnieniem będą określone bodźce, a stosunek płciowy z partnerem/ką będzie mało satysfakcjonujący.

Autorka: © Patrycja Wonatowska/Grupa Edukatorów Seksualnych Ponton